Rak skóry – jak się chronić przed czerniakiem
Lato kojarzy się z wakacjami, zasłużonym odpoczynkiem i niezliczonymi godzinami spędzonymi na plaży. Jednak mimo całego relaksu należy pamiętać o ochronie skóry, gdyż szkodliwe działanie promieni słonecznych może spowodować rozwój raka skóry.
Jak zatem bronić się przed czerniakiem i czy w ogóle można?
Czym jest czerniak i jakie są objawy?
Czerniak jest złośliwym nowotworem skóry. Pod wpływem działania promieni UV, komórki, które produkują pigment skóry ( melaninę ) mogą przekształcić się w komórki rakowe.
Na początku rozwoju ten nowotwór jest zmianą skórną o nieregularnym kształcie i zabarwieniu. Dopiero z czasem ulega on swoistemu uniesieniu ponad otaczającą go skórę. Często u chorych pojawiają się owrzodzenia tego miejsca, swędzenie i krwawienie. Gdy samo znamię zaczyna szybko rosnąć, jego kolor zmienia się na ciemniejszy należy jak najszybciej udać się do lekarza.
Przyczyny występowania nowotworu skóry
Czynnikami, które sprzyjają powstawaniu rak są:
– częste i długotrwałe pozostawanie na słońcu,
– korzystanie z solarium,
-wcześniejsze występowanie raka w rodzinie,
– znamiona dysplastyczne,
– znamiona barwnikowe,
– wiek,
– jasna karnacja,
– przeszczepy narządów,
– skóra pergaminowa,
– urazy znamion barwnikowych.
Warto podkreślić, że nie każde znamię czy pieprzyk są od razu podłożami pod nowotwór skóry. Tak naprawdę tylko 25% znamion przekształca się w raka. Poza tym nie zawsze rozwija się on na skórze, czasami jest to gałka oczna lub błony śluzowe w układzie pokarmowym. Dopiero, gdy zaczynają zmieniać kształt, barwę należy je dokładnie obserwować i w razie podejrzeń udać się do lekarza.
Leczenie czerniaka
Ten nowotwór skóry leczony jest przed wszystkim chirurgicznie. Należy wyciąć guz wraz ze zdrową tkanką wokół. Jest to tzw. margines zdrowych tkanek. Jeżeli jednak czerniak przedostał się do węzłów chłonnych lub innych narządów, konieczna jest chemioterapia, bądź immunoterapia lub radioterapia. Jeżeli doszło do przerzutów, konieczne jest ich wycięcie.
Samo przeżycie i późniejsza jakość życia u chorych zależy od postępowania chirurgicznego. Największe szanse na wyleczenie są wtedy, gdy zachowany jest odpowiedni margines zdrowych tkanek.
Niestety potwierdzono, że w przypadku nawet 20% chorych, istnieje ryzyko nawrotu choroby. Im większa grubość czerniaka ( powyżej 4mm ), tym większe szanse na nawrót nowotworu. Zwykle nawrót ten jest umiejscowiony w w bliźnie po wcześniejszym leczeniu, ale też objawia się poprzez przerzuty do narządów i węzłów chłonnych oraz przerzutów do skóry i jej tkanek.
Jak chronić skórę?
Ważne jest, aby regularnie oglądać całe swoje ciało właśnie pod kątem zmian skórnych. Warto też od czasu do czasu udać się do dermatologa, który specjalistycznym sprzętem dokładnie zbada każde znamię i pieprzyk, aby ustalić, czy nie zachodzą zmiany nowotworowe.
Istotna jest też ochrona pielęgnacyjna, zwłaszcza latem. Używanie kosmetyków z odpowiednio dużym filtrem na pewno zabezpieczy naszą skórę. Trzeba tylko pamiętać, aby nakładać produkty regularnie, przynajmniej co 3 godziny i stosować je minimum 30 minut przed wyjściem z domu.
Zaleca się też przebywanie w cieniu, gdy słońce jest najjaśniejsze – są to godziny między 11, a 14. Poza tym należy nosić ubrania ochronne, nakrycia głowy i okulary przeciwsłoneczne z filtrami.
Ryzyko zachorowania na czerniaka rośnie wraz z wiekiem, ale dotyczy przede wszystkim ludzi młodych. We wczesnym stadium jest uleczalny, ale gdy się rozwija, szanse na wyzdrowienie są proporcjonalnie mniejsze. Dlatego warto zachować ostrożność i korzystać ze słońca „z głową”.
